شایع ترین اختلالات رفتاری در کودکان
بزرگ کردن کودک کار دشواری است و صد البته بزرگ کردن کودکان سخت می تواند یک چالش بزرگ برای پدر و مادر تبدیل شود. گاهی اوقات پدر و مادر از رفتارهای کودک خود عاجز می شوند و چون نمی توانند او را درک کنند رفتار و برخورد درستی را در موقعیت ایجاد شده از خود نشان نمی دهند که این مسئله به بدتر شدن شرایط دامن می زند. تعدادی از پدر و مادر در پی یافتن علت رفتارهای غیر عادی کودک خود راهی مطب روانشناس می شوند و تازه آنجا متوجه می شوند که قضیه از چه قرار است.
اختلالات رفتاری و عاطفی در دوران کودکی
به ندرت وجود اختلالات رفتاری حاد و جدی در کودکان زیر ۵ سال تشکیل داده می شود اما ممکن است آنها در این دوران علائم و نشانه هایی را از خود نشان دهند که بعداً در دوران کودکی تشخیص داده شود. برخی از این اختلالات عبارتند از: اختلال بیش فعالی نقص توجه، اختلال نافرمانی مقابله جویانه، اختلال طیف اوتیسم، اختلال اضطراب، اختلال دوقطبی، اختلال یادگیری و اختلال سلوک.
احتمالا اسم تعداد زیادی از این اختلالات به گوش تان خورده است یا در مجلات و کتاب های مختلف درباره آن ها مطالب متعددی را خوانده اید. به عنوان مثال در اختلال نافرمانی مقابله جویانه کودک در مقابل افرادی که دارای قدرت هستند نافرمانی می کند. اما تشخیص این اختلال به آن دسته از رفتارهایی بستگی دارد که بیش از شش ماه ادامه داشته است و باعث بروز مشکل در عملکرد کودک شده است.
اختلال سلوک یک مسئله جدی است که به تشخیص دقیق نیاز دارد و شامل رفتاری است که به نظر طرف مقابل ظلم به سایرین و حیوانات محسوب می شود. این اختلال می تواند شامل خشونت فیزیکی و حتی فعالیت مجرمانه و انجام دادن رفتارهای باشد که در میان کودکانی که در سنین مدرسه قرار دارند رایج نیست.
اختلال اوتیسم شامل یک طیف گسترده از اختلالاتی است که به اشکال مختلف رفتاری، اجتماعی و شناختی کودک را تحت تاثیر قرار می دهد و از آنها به عنوان یک اختلال نورولوژیکی یاد می شود. بر خلاف سایر انواع اختلالات رفتاری علائم و نشانه های اوتیسم در اوایل دوران نوزادی خود را نشان می دهند. طبق اطلاعات به دست آمده از هر ۶۰ کودکی که متولد می شوند یک نفر از آنها به اختلال طیف اوتیسم مبتلا می شود.
مشکلات رفتاری و عاطفی
گاهی اوقات کودک به طور موقت با مشکلات رفتاری و عاطفی مواجه می شود که اکثر آنها با گذر زمان برطرف می گردند و به درک و شناخت پدر و مادر کودک بستگی دارد.
گاهی اوقات کودک به طور موقت با مشکلات رفتاری و عاطفی مواجه می شود که اکثر آنها با گذر زمان برطرف می گردند و به درک و شناخت پدر و مادر کودک بستگی دارد.
در برخی موارد مشاوره با پزشک می تواند به کودک برای کنار آمدن و بر طرف کردن مشکلات ایجاد شده کمک کند. متخصص روانشناسی می تواند به کودک برای یادگیری نحوه کنترل عصبانیت و عواطف و نحوه ارتباط با دیگران و بیان نیازهای خود کمک کند.
رفتارهای پدر و مادر یک عامل مهم در موفقیت کودکان
به ندرت می توان گفت که رفتارهای پدر و مادر در ایجاد مشکلات رفتاری کودک تأثیر دارد. اگر شما در صدد یافتن راهی برای رفع مشکلات ایجاد شده در خانواده خود هستید این امر بدین معنا نیست که شما حتماً در مشکلات ایجاد شده برای کودک تان نقش دارید. با این حال بهتر است بدانید که پدر و مادر نقش مهمی را در درمان مشکلات رفتاری دوران کودکی ایفا می کند و رفتاری که پدر و مادر برای برخورد با کودک خود در پیش می گیرند اهمیت بسیار زیادی دارد.
برخی از پدر و مادرها قوانین سفت و سختی را در پیش گرفته اند و تعامل بسیار کمی با کودک خود دارند که این مسئله در روح و روان کودک تاثیرات منفی می گذارد، برخی دیگر علی رغم قوانین سختگیرانه به خوبی به کودک خود گوش می دهند و با او تعامل برقرار می کنند، برخی از پدر و مادر قوانین کمتری دارند و بیشتر نقش یک دوست را برای کودک خود ایفا می کنند، برخی از پدر و مادر قوانین کمتری دارند و بیشتر نقش یک دوست را برای کودک خود ایفا می کنند، اما در برخی خانواده ها هیچ گونه قانون و تعامل و ارتباطی بین کودک و پدر و مادر وجود ندارد و حتی ممکن است پدر و مادر کودک خود را پس بزنند و نادیده بگیرند.
به طور کلی آنچه که در روابط پدر و مادر به فرزندان اهمیت دارد این است که کودک به قوانین دقیق و مشخصی نیاز دارد و باید روابط دوستانه ای بین کودک و پدر و مادرش وجود داشته باشد به نحوی که پدر و مادر کودک مایل باشند به او گوش بدهند و او را راهنمایی نمایند.
صبوری در برخورد با کودک
در برخورد با کودک خود مهربان و صبور و دلسوز باشید و سعی کنید تا حد امکان از ایجاد تنش در روابط خود با کودک تان جلوگیری نمایید. اگر متوجه شده اید که رفتارهای کودک شما از حالت طبیعی خارج شده است وقت آن رسیده که به مشاور کودک مراجعه کنید تا کودک شما به طور کامل ارزیابی گردد.
بزرگ کردن کودکانی که دچار مشکلات رفتاری هستند برای پدر و مادر دشوار است و از آنجایی که تعداد زیادی از پدر و مادرها از مشکلات کودک خود اطلاع ندارند و قوانین سخت گیرانه ای را وضع می کنند و به بدتر شدن شرایط ایجاد شده دامن می زنند. هنگامی که شما کودک خود را نزد روانشناس می برید به شما می گوید که آیا رفتارهای کودک تان متناسب با شرایط سنی او است یا آنکه به کمک نیاز دارد. در صورتی که روانشناس به این نتیجه رسید که کودک شما هیچ گونه مشکلی ندارد بهتر است کمی صبوری کنید و با کودک خود کنار بیایید.
اگر پزشک به شما اطلاع داد که کودک دلبندتان دچار مشکل شده است قوی و صبور باشید و روحیه خود را از دست ندهید زیرا کودک تان از این به بعد به حمایت و محبت بیشتر شما و سایر اعضای خانواده و دوستان و معلمانش نیاز دارد. از دستورات روانشناس پیروی کنید و همه نکاتی که به شما گوشزد می کند را به خوبی به خاطر بسپارید. حامی کودک خود باشید تا او نیز بتواند با شرایط ایجاد شده کنار بیاید و دوران کودکی خود را با آرامش بیشتر و مشکلات کمتری سپری کند.
مترجم: لیلا عبدالملکی