استرس در کودکان| نکاتی برای والدین| درمان استرس

همه افراد در برخی شرایط دچار استرس می ‌شوند و کودکان نیز از این قاعده جدا نیستند. استرس مکانیسمی است که توسط بدن به وجود می ‌آید تا فرد بتواند شرایط ایجاد شده را مدیریت کند. اگرچه تا حدودی استرس می ‌تواند کمک کننده باشد استرس بیش از حد باعث آسیب روانی دائمی در کودک خواهد شد

استرس در کودکان

استرس در کودکان

همه افراد در برخی شرایط دچار استرس می ‌شوند و کودکان نیز از این قاعده جدا نیستند. استرس مکانیسمی است که توسط بدن به وجود می ‌آید تا فرد بتواند شرایط ایجاد شده را مدیریت کند. اگرچه تا حدودی استرس می ‌تواند کمک کننده باشد استرس بیش از حد باعث آسیب روانی دائمی در کودک خواهد شد به همین دلیل برطرف کردن استرس در کودکان اهمیت بسیار زیادی دارد.

کودکان بیشتر از افراد بزرگسال دچار استرس می ‌شوند زیرا آنها بیشتر با شرایط جدید و موقعیت های گیج کننده مواجه می شوند. احساس ارزشمندی در وجود آنها به انتظاراتی بستگی دارد که بزرگترها از قبیل پدر و مادر و معلم به آنها تحمیل می ‌کنند اما گاهی اوقات دوستان کودک نیز در این مسئله دخیل هستند و همین مورد گاهی اوقات باعث می ‌شود کودک با یک شرایط چالش برانگیز مواجه شود و به مشکل بر بخورد. در این مقاله قصد داریم به شما کمک کنیم با علل بروز استرس در کودک و آثار آن آشنا شوید و روش های را به شما پیشنهاد می ‌کنیم که می ‌تواند به شما  برای رفع استرس در کودک کمک کند.

شیوع استرس در دوران کودکی

تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است نشان داده که در چند دهه اخیر سطح استرس در کودکان افزایش یافته است که این مسئله می ‌تواند به انتظارات پدر و مادر برای موفقیت کودک ارتباط داشته باشد و به این ترتیب عدم موفقیت به یک مسئله ممنوع برای کودک تبدیل می ‌شود زیرا کودک به این نتیجه می ‌رسد که عدم موفقیت به معنای ناکافی بودن توانمندی او است. این القای منفی باعث می ‌شود ریسک خودکشی در میان نوجوانان افزایش پیدا کند.

انواع استرس در دوران کودکی

استرس در کودکان

به طور کلی کودکان دو نوع استرس را تجربه می کنند استرس خوب یا فشار مثبت حائز اهمیت زیرا به کودک کمک می ‌کند موانع را بررسی کند و بر آنها غلبه نماید. به عنوان مثال هنگامی که پدر و مادر یا مربی یک دانش آموز یا ورزشکار کمی به او استرس وارد کنند کودک همه تلاش خود را می ‌کند تا موفق شود. در این حالت استرس به عنوان عاملی که باعث تشویق فرد می شود در نظر گرفته خواهد شد.

اما گاهی اوقات مقدار استرس آنقدر زیاد است که توانایی کودک را دچار اختلال خواهد کرد. بروز اتفاقات مهم از قبیل خشونت فیزیکی و عاطفی، بیماری، توجه نکردن به کودک توسط پدر و مادر و عملکرد نامناسب کودک می ‌تواند به رشد ذهنی او آسیب برساند، سطح فشار خون او را افزایش دهد، باعث بی خوابی کودک شود و حتی کودک در صورتی که بتواند بخوابد دچار کابوس خواهد شد و در نهایت ممکن است افسرده شود.

علل بروز استرس در کودکان

عوامل متعددی در بروز استرس در کودکان نقش دارند و مدرسه یکی از این عوامل مهم است. به طور کلی تقریباً کودکان نصفی از روز را در مدرسه سپری می کنند و در این محیط به لحاظ فعالیت آموزشی و ورزشی مسئولیت های متعددی دارند که باعث خسته شدن آنها می شود. گاهی اوقات کودک تلاش می کند خود را به سطح دوستانش برساند اما شکست می ‌خورد و این مسئله باعث استرس او خواهد شد.

استرس در کودکان

کودکان برای دریافت حمایت و راهنمایی به پدر و مادر خود نیاز دارند اما استرسی که به علت دعوای پدر و مادر، جدایی آنها و یا به علت مشکلات اقتصادی به کودک وارد می شود او را به لحاظ روانی دچار مشکل خواهد کرد. شاید شما هم متوجه شده باشید که دیدن برخی خبرها در تلویزیون مانند خبر زلزله یا حملات تروریستی باعث اضطراب کودک می شود و گاهی اوقات او به خشونت و ترسی که در فیلم ها وجود دارد واکنش نشان می دهد و این مسئله باعث استرس او می ‌شود. در صورتی که پدر و مادر یا سایر افرادی که با کودک ارتباط دارند به هر دلیلی نگران و مضطرب شوند کودک نیز دچار استرس خواهد شد. کودک نسبت به حالات پدر و مادر خود بسیار حساس است و در صورت مشاهده استرس پدر و مادر او نیز دچار استرس خواهد شد.

علائم و نشانه های استرس در کودکان

تقریبا می توان گفت که کودکان نمی ‌توانند حالات عاطفی خود را برای پدر و مادرشان توضیح دهند تا پدر و مادر بتواند بر اساس آنها به وجود استرس در کودک خود پی ببرند. در بخش زیر به برخی از علائم و نشانه های شایع این اختلال اشاره می ‌کنیم:

  • تعدادی از کودکان نسبت به برخی از مسائل واکنش های تهاجمی از قبیل حمله کردن، گاز گرفتن، داد زدن و گریه کردن را نشان می ‌دهند.
  • کودکانی که استرس دارند دچار اختلالات خواب می ‌شوند به عنوان مثال کابوس می ‌بینند، بی خواب می ‌شوند یا رختخواب خود را خیس می کنند.
  • اشتهای آنها کاهش پیدا می کند و تمایلی به غذا خوردن ندارند.
  • از سر درد یا دل درد شکایت دارند.
  • بی قرار هستند و دچار ترس های جدید می ‌شوند یا ترسی که در گذشته داشته اند را دوباره تجربه می ‌کنند.
  • رفتارهای پرخاشگرانه از خودشان نشان می ‌دهند و خلق و خوی آنها تغییر می کند و از رفتن به مدرسه یا رفتن به منزل دوستان و اقوام خودداری می کنند.

تاثیرات استرس بر کودک

استرس در کودکان
هر چه سن کودک کمتر باشد تاثیرات منفی استرس بر او بیشتر خواهد بود. به طور کلی برخی از تاثیرات منفی استرس به شرح زیر می باشند:

  • اختلال در رشد طبیعی ذهن کودک برای عملکرد صحیح
  • اختلال در همه جنبه های زندگی از قبیل بروز اختلال خوردن، افسردگی و اضطراب
  • کاهش سطح ایمنی بدن به علت استرس و آسیب پذیری کودک در برابر انواع عفونت ها

درمان استرس در کودکان

پدر و مادر و معلم های کودک بهترین گزینه برای شناسایی و کنترل استرس محسوب می ‌شود. باید در محیط آموزشی مدرسه به شناسایی عواملی که باعث استرس کودک می ‌شوند پرداخت و به او نحوه کنترل استرس را یاد داد. باید از هرگونه تنبیه کلامی یا فیزیکی اجتناب شود و یک رابطه مثبت بین کودک و پدر و مادر و معلم شکل بگیرد.

استرس در کودکان

در محیط منزل نیز باید پدر و مادر نهایت تلاش خود را به کار بگیرند که کودک احساس کند در یک محیط ایمن قرار دارد. پدر و مادر باید به خوبی به صحبت‌ های کودک خود گوش بدهند و از قطع کردن صحبت یا توهین کردن خودداری کنند زیرا این کارها راه حل مشکل ایجاد شده نیست. برای کودک خود وقت بگذارند و در او احساس آرامش و امنیت را به وجود بیاورند.

اگرچه در اکثر مواقع پدر و مادر می تواند به رفع استرس در کودک خود کمک کنند در صورتی که همچنان مشکل کودک ادامه داشته باشد باید او را نزد مشاور یا روانشناس ببرند تا شرایط کودک به طور کامل ارزیابی شود و علل دقیق بروز استرس در کودک مشخص شود و یک راه حل مناسب ارائه گردد تا کودک بتواند بر مشکل خود غلبه کند.

مترجم: لیلا عبدالملکی

منبع

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.