ارتباط بین آپنه خواب و بیش فعالی کودکان
کودکانی که دچار اختلالات خواب و اختلال نقص توجه بیش فعالی هستند ممکن است علائم و نشانه های مشابهی از قبیل بی توجهی، بیش فعالی و بی قراری را از خود نشان بدهند. ارتباط بین آپنه خواب و بیش فعالی کودکان مسئله مهمی است و ممکن است به علت شباهتی که بین علائم این دو نوع اختلال وجود دارد برخی از افراد آنها را با هم اشتباه بگیرند. در این مقاله قصد داریم به بررسی وجود ارتباط بین آپنه خواب و بیش فعالی کودکان بپردازیم.
اختلال نقص توجه بیش فعالی چیست؟
حدود ۵ درصد از افراد از جمله کودکان و بزرگسالان دچار اختلال نقص توجه بیش فعالی هستند و علائمی از قبیل بیش فعالی، فراموشی، توجه نکردن، حواس پرتی و مواردی از این قبیل را تجربه می کنند. بیش فعالی کودکان باعث می شود که به کسی گوش ندهند، در جمع کردن حواس خود مشکل داشته باشند، وسایل خود را به راحتی گم کنند و به سرعت حواس شان پرت شود، مدام در حال راه رفتن یا دویدن یا حرکت کردن باشند، حرف دیگران را قطع کنند و در صورتی که از دیگران سوال پرسیده شود به جای آنها پاسخ دهند.
ارتباط بین آپنه خواب و بیش فعالی کودکان چیست؟
کودکان نیز مانند افراد بزرگسال دچار اختلالات خواب می شوند و تقریبا می توان با اطمینان گفت اکثر اختلالاتی که در بزرگسالان تشخیص داده می شود در کودکان نیز رخ خواهد داد. برخی از این اختلالات عبارتند از بی خوابی، بی اشتهایی عصبی، سندروم پای بی قرار، آپنه خواب و مواردی از این قبیل. کودکان بیشتر از بزرگسالان دچار کابوس شبانه می شوند که این مسئله می تواند بر کیفیت خواب آنها تاثیر بگذارد. انتظار می رود کودکانی که دچار اختلال نقص توجه بیش فعالی هستند دچار اختلالات خواب شوند.
به طور کلی پدر و مادرهایی که فرزند آنها دچار اختلال بیش فعالی است برای خواباندن کودک خود به مشکل بر می خورند. به علاوه برخی از این کودکان با علائمی از قبیل افسردگی یا اضطراب مواجه می شوند که این موارد باعث بروز اختلال در خواب آنها می شود. تحقیقات انجام شده در این خصوص نشان داده است که میزان اختلالات خواب در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی نقص توجه بیشتر از سایر کودکان است. اختلالات خواب می تواند به یکی از چهار روش زیر با اختلال نقص توجه بیش فعالی ارتباط داشته باشد:
-
- اختلالات خواب به صورت ویژه به بیش فعالی نقص توجه مرتبط هستند.
- اختلالات خواب به سایر اختلالات ارتباط دارند که به طور همزمان با اختلال بیش فعالی نقص توجه رخ می دهند از قبیل اضطراب یا استرس.
- اختلالات خواب در پی مصرف داروهای محرک به وجود آمده است.
- اختلالات خواب به یک موضوع خاص ارتباط ندارند و یک مشکل عمومی تلقی می شوند.
بیش از ۲۵ درصد از کودکان دچار اختلالات خواب هستند که این رقم فقط شامل کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی نقص توجه نیست. این مسئله تاثیرات گسترده ای را بر پویایی خانواده، موفقیت کودک در مدرسه و سایر مسائل مربوط به سلامت کودک خواهد گذاشت.
تکان دادن مداوم پاها
کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی نقص توجه معمولاً از تکان دادن مداوم پای خود شکایت دارند و به عبارتی دچار سندروم پای بی قرار هستند. متاسفانه این پدیده در هنگام عصر یا شب و زمانی که کودک قصد استراحت کردن دارد بدتر می شود. تحقیقات نشان داده است که ۲۴ تا ۲۶ درصد از افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی نقص توجه دچار سندروم پای بی قرار هستند. شدت تکان دادن پاها در شب به میزان بیش فعالی کودک در طول روز ارتباط دارد.
خروپف کردن و ارتباط بین آپنه خواب و بیش فعالی کودکان
ممکن است برخی از کودکان در هنگام خواب برای تنفس دچار مشکل شوند که این مسئله می تواند شامل خروپف خفیف تا آپنه کامل خواب باشد. آلرژی و آسم، چاقی و اضافه وزن کودک، مشکلات مربوط به حفره بینی و مواردی از این قبیل می توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند. علیرغم آنکه این کودکان دچار اختلال خواب هستند در طول روز احساس خواب آلودگی نمی کنند در عوض احتمال خیس کردن رختخواب، عرق کردن، تاخیر در رشد و بروز اختلالات رفتاری یا یادگیری در آنها وجود دارد. هنوز به طور قطعی ارتباط بین آپنه خواب و بیش فعالی کودکان تایید نشده است اما در تحقیقی که در این خصوص انجام شده محققان اعلام کرده اند در صورتی که مشکل خروپف در کودکان درمان شود امکان برطرف شدن اختلال بیش فعالی نقص توجه نیز وجود دارد.
آیا اختلال خواب در کودکان مبتلا به بیش فعالی نقص توجه شایع است؟
تعداد زیادی از پدر و مادرهایی که کودکان آنها دچار اختلال بیش فعالی نقص توجه هستند از وجود اختلالات خواب در آنها شکایت دارند. با توجه به تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است توان گفت که ارتباط بین آپنه خواب و بیش فعالی کودکان قابل تایید است و اختلالات خواب در این گروه از کودکان بسیار شایع است و اکثر کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی نقص توجه در هنگام خواب بی قرار می شوند و پاهای خود را مدام تکان می دهند. اکثر پدر و مادرها ادعا می کند خواباندن کودکان بیش فعال شان به یک چالش بزرگ شبانه تبدیل شده است.
آیا استفاده از داروهای محرک در این کودکان سودمند است؟
مصرف داروهای محرک از قبیل ریتالین برای درمان اختلال بیش فعالی نقص توجه در کودکان می تواند باعث بروز مشکلات بیشتر در این زمینه شود. معمولاً از داروهای محرک برای درمان اختلال بیش فعالی نقص توجه و همچنین سندروم خستگی مزمن استفاده می شود. پدر و مادرهایی که کودکان آنها تحت درمان با داروهای محرک قرار دارند ادعا می کنند که شدت بروز اختلالات خواب در فرزندان شان شدت یافته است و آنها دچار بی خوابی شده اند. این مسئله در مواردی که زمان مصرف دارو نزدیک ساعات خواب کودک است کاملا قابل توجه می باشد. با این حال هنوز پزشکان نمی دانند چگونه این داروها بر خواب کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی نقص توجه تاثیر می گذارند اما آنچه که محرز است این است که ارتباط بین آپنه خواب و بیش فعالی کودکان کاملاً قابل تایید است.
اهمیت درمان بیش فعالی کودکان
عدم درمان اختلال بیش فعالی نقص توجه در کودکان می تواند باعث بروز مشکلات متعدد فردی شود و به شدت بر نمره بهره هوشی کودک تاثیرات منفی بگذارد و باعث شود عملکرد آموزشی کودک افت پیدا کند. اگر کودک شما علائمی از قبیل بیش فعالی عدم توجه و اختلالات خواب را دارد بهتر است به لحاظ وجود اختلال بیش فعالی نقص توجه مورد ارزیابی قرار بگیرد تا مشکل او تشخیص داده شود و اقدامات درمانی لازم بر روی او انجام شود. هرچه فرایند تشخیص و درمان زودتر انجام شود مشکل کودک شما با سهولت بیشتری برطرف خواهد شد. متخصصین توانمند ما می توانند در این زمینه به شما و کودک تان کمک کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به صفحه ارتباط با ما مراجعه کنید.
مترجم: لیلا عبدالملکی