اعتیاد به مشروبات الکلی و تاثیرات آن بر خانواده
از اعتیاد به مشروبات الکلی تحت عنوان بیماری خانواده یاد می شود زیرا همه اعضای خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد. هنگامی که یکی از اعضای خانواده به مشروبات الکلی اعتیاد پیدا می کند این حس را در کودکان به وجود می آورد که آن ها در یک محیط و مکان ناامن زندگی می کنند و زندگی طبیعی آنها دچار اختلال شده است.
اعتیاد به مشروبات الکلی یکی از اعضای خانواده علاوه بر آن که زندگی همه خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد بر نحوه نگرش و نحوه فکر کردن آنها نیز تأثیر می گذارد. بیش از ۱۰ درصد از کودکان با پدر و مادرهای زندگی می کنند که به مصرف مشروبات الکلی می پردازند و حتی پدر و مادر برخی از آنها اعتیاد به مشروبات الکلی دارند. حدود ۶۰۰ هزار کودک ۱۲ تا ۱۷ ساله وجود دارد که در چنین محیطی زندگی می کنند و باید برای آنها کاری کرد.
اعتیاد به مشروبات الکلی و بروز مشکلات خانوادگی
اعتیاد به مشروبات الکلی باعث بروز مشکلات خانوادگی متعددی می شود و همه ما به این موضوع واقف هستیم. گاهی اوقات فرد الکلی آنقدر مست می شود که رفتارهای نامتعارفی را از خود نشان می دهد که در ابتدا سایر اعضای خانواده سعی می کنند به نحوی آن آن رفتار را ماست مالی کنند اما به تدریج و با بیشتر شدن میزان مصرف مشروبات الکلی و بدتر شدن چنین رفتارهای تحمل اعضای خانواده کم می شود اما ممکن است هنوز مشکل خیلی جدی به وجود نیامده باشد. در نهایت کار به جایی می رسد که آنها صبر و تحمل خود را از دست می دهند و از نهادهای مسئول درخواست کمک می کنند.
اعتیاد به مشروبات الکلی و تأثیر آن بر کودکان
در خانواده ای که زمینه مصرف مشروبات الکلی فراهم است و پدر و مادر خانواده اعتیاد دارند و معمولا کودکان یک الگوی مثبت را در اختیار ندارند به خاطر رفتارهای نامتعارف پدر و مادر دچار مشکلات متعدد می شوند. پدر یا مادری که درگیر اعتیاد به مشروبات الکلی هستند نمی توانند پاسخگوی نیازهای فرزندان خود باشند و متاسفانه گاهی اوقات کودکان قربانی می شوند و مورد سوء استفاده قرار می گیرند. سوء استفاده از کودکان یکی از آثار مخرب اعتیاد به مشروبات الکلی است.
در مواردی که یکی از والدین به مصرف مشروبات الکلی اعتیاد دارد مشاجره بین زن و شوهر افزایش پیدا می کند و همین مسئله باعث می شود که کودکان نسبت به بحث و جدل بسیار حساس باشند و سلامت روانی آنها در چنین محیط پرتنشی به خطر بیفتد. شرایط را تصور کنید که مادر در حال دعوا کردن با پدر است و مدام جیغ می کشد و همسرش را به طلاق یا مرگ تهدید می کند. چه بر سر کودکی می آید که شاهد چنین صحنه ای بوده است؟ بدون شک به تدریج این گروه از کودکان دچار مشکلات روحی و روانی می شوند و ریسک بروز اختلالات رفتاری در آنها افزایش خواهد یافت.
همراهی خانواده با فرد الکلی
هنگامی که مصرف مشروبات الکلی توسط پدر یا مادر عادی می شود و به یکی از ملزومات زندگی آنها تبدیل می شود آخرین چیزی که ممکن است رخ بدهد این است که سایر اعضای خانواده نیز در کنار فرد الکلی به نشینند و به این فکر کند که باید او را حمایت کنند و متاسفانه برخی از این افراد خود نیز دچار اعتیاد به مصرف مشروبات الکلی می شوند و همین امر باعث سرپوش گذاشتن بر حقیقت می شود و محیط منزل دچار هرج و مرج خواهد شد. در چنین شرایطی حمایت خانواده باعث می شود که فرد به اعتیاد خود ادامه دهد و حتی اعتیاد به مشروبات الکلی در ا شدت پیدا کند. در این حال از خانواده بزرگترین ظلم را به فرد می کند.
مسئله مهمی که باید به آن توجه کرد این است که اعتیاد به مشروبات الکلی یک بیماری است. بله درست متوجه شدید. اگرچه علائم و نشانه های یک بیماری را ندارد موضوع مهمی که باید به آن توجه شود این است که فرد به طور مداوم بیماری خود را انکار می کند و در برابر درمان مقاومت می نماید. سالیان طولانی است که متخصصان از اعتیاد به مشروبات الکلی تحت عنوان یک بیماری مزمن پیشرونده و گاهی اوقات کشنده یاد می کنند که نیاز به درمان و توجه فوری دارد.
تاثیرات مشروبات الکلی بر مغز و کیفیت زندگی
دوپامین یک نوع پیام رسان مهم در مغز است که در احساس لذت نقش دارد و باعث می شود که انجام دادن برخی از کارها از قبیل غذاخوردن، تعاملات اجتماعی و روابط جنسی برای فرد لذت بخش باشد. هنگامی که این سیستم به علت سو مصرف یا اعتیاد به یک ماده دچار اختلال شود از میزان لذت فرد کاسته می شود و در نتیجه فرد باید مشروب یا مواد مخدر بیشتری مصرف کند تا بتواند به آن سطح از لذت جویی مورد انتظار برسد.
یکی دیگر از تغییرات ناخوشایندی که مصرف مشروبات الکلی در مغز به وجود می آورد این است که به مغز یاد می دهد لذتی که در پی مصرف مشروبات الکلی به فرد دست می دهد را به سایر مسائل زندگی فرد ارتباط دهد. به عنوان مثال دوستانی که با آنها مشروب می خورد، اما کنی که می رود، لیوان و بطری مخصوص مشروب، و یا مراسماتی که فرد در کنار دوستانش به مصرف مشروبات الکلی می پردازد باعث احساس لذت در هنگام مشروب خوردن می شود.
انتقال دهنده های دوپامین در مغز ما را به لذت جویی تشویق می کنند حال آنکه انتقال دهنده های استرس که در قسمت بادامه مغز وجود دارند ما را به سمت اجتناب از درد و ناراحتی و تجربیات ناخوشایند سوق می دهند و به طور کلی ما را وادار به عکس العمل می کنند. سوء مصرف مواد یا اختلالات ناشی از مصرف الکل می تواند تعادل طبیعی این انتقال دهنده ها را بر هم بزند و فرد را دچار مشکل نماید.
اعتیاد شدید به الکل
یکی از مشکلات شایعی که در زمینه مصرف مشروبات الکلی مطرح می شود اعتیاد شدید به آن و پیشرفت بیماری است. در مراحل اولیه نوشیدن یک یا دو لیوان می تواند حال خوبی را در فرد مصرف کننده ایجاد کند اما به تدریج میزان مصرف او بالاتر می رود تا دوباره همان حال خوب را تجربه کند و در نهایت کار به جایی می رسد که فرد دائم الخمر خواهد شد. در چنین شرایطی فرد معتاد به طور کامل فرزند و خانواده خود را فراموش می کند و دیگر توجهی به آنها ندارد. اعتیاد به مشروبات الکلی آنقدر به تدریج و به آرامی رخ می دهد که فرد نمی داند چقدر به آن وابسته شده چه الکل اختیار و کنترل زندگی او را در دست گرفته است. در چنین مرحله ای فرد مصرف کننده دست به انکار می زند اما برخی دیگر متوجه شرایط خود می شوند و از خانواده درخواست کمک می کنند. افرادی که همچنان در مرحله انکار شرایط خود باشند به مداخلات تخصصی نیاز دارند تا از اعتیاد به مشروبات الکلی رها شوند.
ترک اعتیاد به مشروبات الکلی اولین گام مهمی است که باید به خاطر این مصلحت کودکان و پیشگیری از بروز مشکلات رفتاری در آنها برداشت. همان گونه که در قسمت بالا گفتیم مصرف مشروبات الکلی باعث می شود که کودکان به شدت منزوی شوند و حتی برخی از آنها مجبور می شوند مسئولیت خواهر یا برادر کوچکتر خود را به علت غفلت پدر و مادر بر عهده بگیرند زیرا پدر و مادر آنها قادر به انجام وظایف خود نیستند.
مترجم: لیلا عبدالملکی