اختلال بیش فعالی نقص توجه در دختران و زنان
اغلب تشخیص اختلال بیش فعالی نقص توجه در زنان و دختران کار دشواری است. سالیان طولانی پزشکان تصور می کردند که این اختلال فقط در میان پسران وجود دارد. اگرچه پسران بیشتر از دختران دچار اختلال بیش فعالی می شوند نمی توان گفت که ریسک بروز این اختلال در میان دختران وجود ندارد.
دختران گاهی اوقات علائم و نشانه هایی را از خود نشان می دهند که ارتباط چندانی با عقاید و نظراتی که مردم قبلا درباره بیش فعالی نقص توجه داشتند ندارد. این مسئله باعث می شود که این گروه از افراد کمتر به مراکز درمانی تخصصی بیش فعالی ارجاع داده شوند و مشکل آنها شناسایی گردد.
دختران مبتلا به اختلال بیش فعالی نقص توجه
هنگامی که عبارت اختلال بیش فعالی نقص توجه به گوش افراد مختلف می خورد در ذهن تعداد زیادی از آنها کودکی نقش می بندد که نمی تواند آرام روی صندلی بنشیند و رفتارهای تکانشی از خود نشان می دهد، به سوالاتی که از دیگران پرسیده می شود پاسخ می دهد یا صحبت پدر و مادرش را قطع می کند. اما واقعیت این است که تعداد زیادی از دخترانی که دچار این اختلال هستند می توانند بدون حرکات اضافی روی صندلی بنشینند اما برای انجام تکالیف خود یا برنامه ریزی در خصوص زندگی شان به مشکل بر می خورند.
این علائم و نشانه های جزئی باعث می شود که اغلب این اختلال تشخیص داده نشود و این مسئله تا دوران بزرگسالی و تشدید علائم آنها ادامه پیدا می کند. برخی از علائم و نشانه هایی که دختران مبتلا به اختلال بیش فعالی نقص توجه با آن مواجه هستند به شرح زیر می باشد:
- افکار پریشانی دارند.
- در اتمام پروژه ها و تکالیف مدرسه خود به مشکل بر می خورند.
- اغلب دیر به مدرسه یا منزل می رسند.
- نمی تواند به خوبی تمرکز کنند.
- هیچ گونه نظمی در اتاق یا محل کار آنها دیده نمی شود.
- به سرعت ناراحت و افسرده می شوند.
زنان و دختران نیز رفتارهای تکانشی بیشتر فعالانه از خود نشان می دهند و حتی به لحاظ جسمانی بسیار فعال هستند، زیاد حرف می زنند، هیجان زیادی دارند، عاطفی و بسیار ریسک پذیر هستند. ۴۰ درصد از دخترانی که بیش فعالی دارند با علائم و نشانه های بیش فعالی بزرگ می شوند و اغلب تا دوران بزرگسالی مشکل آنها تشخیص داده نمی شود.
ریسک بروز سایر اختلالات
تعداد زیادی از دخترانی که دچار بیش فعالی نقص توجه هستند احساس می کنند که در دوران ابتدایی می توانند به خوبی به کنترل علائم خود بپردازند اما نیازهای آموزشی، اجتماعی و فوق برنامه در دوران راهنمایی و دبیرستان آنها را با چالش های زیادی مواجه می کند. این گروه از دختران اغلب خود را به خاطر علائم و نشانه های بیش فعالی سرزنش می کنند و به خاطر ناتوانی در انجام صحیح کارهایشان خود را ‘احمق’ صدا می کنند.
این احساسات باعث می شود که آنها در مقایسه با دخترانی که بیش فعالی ندارند بیشتر در معرض خطر اختلالات دیگری از قبیل افسردگی، اضطراب و اختلال غذاخوردن قرار بگیرند. در تحقیقی که در این خصوص انجام شد محققان اعلام کردند دخترانی که به طور همزمان علائم و نشانه های نقص توجه و بیش فعالی را دارند بیشتر در معرض خطر خودکشی و آسیب رساندن به خود قرار می گیرند.
زنان مبتلا به بیش فعالی نقص توجه
اختلال بیش فعالی نقص توجه در زنان برای اولین بار در دوران بزرگسالی تشخیص داده می شود و در این دوران به دنبال درمان می روند زیرا در کنترل شرایط محیط کار و منزل و امور روزمره به مشکل بر می خورند. این افراد در برنامه ریزی، مدیریت زمان، سازمان دهی امور و فعالیت های اجرایی و انجام وظایفی که به آنها محول شده است مشکل دارند که این مسایل باعث می شود دچار اختلالاتی از قبیل افسردگی، از دست دادن اعتماد به نفس، اعتیاد به مواد مخدر، اختلالات خواب و پرخوری شوند.
این بیماران می توانند علاوه بر مصرف دارو از سایر مداخلات درمانی برای تقویت اعتماد به نفس، ارتقاء عادات رفتاری سالم یادگیری، مدیریت زمان و تکنیک های مخصوص کنترل استرس بهره بگیرند. خانواده درمانی می تواند اطلاعات ضروری را در خصوص نحوه حل مسئله و ارتباط بهتر آموزش دهند و خانواده بیمار بتوانند به خوبی با او تعامل داشته باشند. گاهی اوقات پزشک به این نتیجه می رسد که حمایت دوستان نیز می تواند کمک شایانی به بیمار نماید تا احساس توانمندی کند و از مشکل خود شرمنده نباشد.
درمان بیش فعالی
اختلال بیش فعالی نقص توجه یک اختلال قابل درمان در مردان و زنان و در سنین مختلف است. می توان از دارو درمانی، رفتار درمانی یا ترکیبی از این دو روش برای رفع علائم این اختلال استفاده کرد. ممکن است در ابتدا این روش های درمانی کمک چندانی به فرد نکنند که در این حالت نباید از ادامه درمان خود نیز شود. مراجعه منظم به پزشک و پیگیری فرایند درمان و صحبت با او در خصوص نگرانی هایی که بیمار دارد کاملاً ضروری است.
در صورتی که بیمار اختلالات یا بیماری های دیگری نیز داشته باشد باید با پزشک خود در این خصوص صحبت نماید. بیمار باید زمانی را برای یادداشت کردن موفقیت ها و پیشرفت های به دست آمده در طول زندگی اختصاص دهد و از موفقیت های کوچک نیز غافل شود و به آنها افتخار کند. پدر و مادر کودک باید با او همکاری کنند تا بتواند بر مشکل خود غلبه کند و توانمندی خود را به دست بیاورد و بر مسائل مختلف چیره شود.
شروع فرایند درمان در دوران کودکی تاثیرات بسیار زیادی بر زندگی کودک و عملکرد او در آینده خواهد گذاشت. اگر اختلال کودک شما در سنین مدرسه تشخیص داده شده است به حمایت آموزشی بیشتری نیاز دارد. به این ترتیب باید با مسئولین مدرسه در خصوص مشکل کودک خود صحبت کنید تا آنها با نحوه تدریس به کودک شما و حمایت از او آشنا شوند تا بتوانند شرایط کودک شما را درک کنند.
در صورتی که افرادی مثل کودک شما بتواند با همسالان خود که چنین مشکلی دارند ارتباط داشته باشند یا با افرادی که توانسته اند مشکل خود را کنترل کنند ملاقات نمایند شرایط بهتری خواهند داشت. در صورتی که شما یک خانم یا دختر خانمی را می شناسید که توانسته است به طرز قابل توجهی به کنترل علائم و نشانه های اختلال بیش فعالی نقص توجه بپردازد از او بخواهید با فرزند شما ارتباط داشته باشد. بر توانایی ها و موفقیت های کودک خود تمرکز کنید و به تشویق او بپردازید تا اعتماد به نفس و تقویت شود.
تجویز دارو برای کودکان بیش فعال
اکثر پدر و مادرهایی که کودکان بیش فعال دارند در خصوص داروهایی که پزشک برای کودکان تجویز می کند نگران هستند. اگر شما نیز جزو این گروه هستید بهتر است بدانید که مصرف داروهای تجویز شده بهتر و ایمن‌تر از ندادن آنها به کودکان بیش فعال است.
هنگامی که کودک به سن ۵ یا ۶ سالگی می رسد معمولا نحوه تمرکز کردن، نحوه یادگیری و نحوه دستیابی به موفقیت را یاد می گیرد اما کودکانی که دچار اختلال بیش فعالی نقص توجه هستند با چالش مواجه می شوند زیرا علائم و نشانه های آنها با مراحل رشد طبیعی شان تداخل ایجاد می کند. به همین دلیل شروع هر چه سریع تر فرایند درمان کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی نقص توجه به اهمیت بسیار زیادی دارد. پزشکان عقیده دارند که یک برنامه درمانی صحیح می تواند به بهبود مشکل نقص توجه و رشد و نمو طبیعی مغز کمک کند.
زندگی کردن با اختلال بیش فعالی نقص توجه
روش های متعددی برای درمان کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی نقص توجه وجود دارد. برای آنکه بتوانید به کودک خود کمک کنید باید اطلاعات کافی در خصوص این اختلال به دست بیاورید تا بتوانید به نیازهای کودک خود جامه عمل بپوشانید. برای این کار باید در ارتباط نزدیکی با پزشک کودک خود داشته باشید و از امتحان کردن چیزهای جدید نترسید و در صورتی که یک روش را امتحان کردید اما نتیجه لازم را به دست نیاوردید نترسید.
همیشه بر آن چیزی که برای کودک شماست بهتر است تاکید کنید و اصلا به نکات منفی فکر نکنید. به خاطر داشته باشید که کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی نقص توجه استعدادهای زیادی دارد که باید کشف شوند تا بتوانند وارد مرحله شکوفایی شوند. در برخورد با کودک خود صبور باشید و او را درک کنید.
مترجم: لیلا عبدالملکی